Sjoerd Knibbeler
Logé
3 juni t/m 1 juli 2006
De installatie Logé van Sjoerd Knibbeler is ontstaan naar aanleiding van een foto die hij van zichzelf maakte in de nacht van 21 op 22 februari 2006 tussen 23.37 en 06.30 uur, terwijl hij thuis lag te slapen. Knibbeler projecteert nu bij HET PLAFOND die foto als dia op zijn matras, midden op de vloer van de ruimte. In aanvulling daarop maakt hij tijdens de looptijd van deze presentatie elke nacht een foto met een meer normale belichtingstijd, wéér van zichzelf slapend; die foto’s verschijnen een voor een op de winkelruit van HET PLAFOND. Eėn nacht zal hij in zijn installatie bij HET PLAFOND komen logeren.
Het project is dus een soort zelfportret van een zeer intieme activiteit: slapen.
Knibbeler geeft zich bloot: exhibitionisme?
Wíj kijken ernaar: voyeurisme?
Tijd en tussen
Knibbeler gebruikte bij zijn slapend zelfportret een sluitertijd van bijna zeven uur – met een sluitertijd van 1/60 seconde zouden dat 1.486.800 foto’s kunnen zijn! Normaliter kijkt je camera, als je een foto maakt, maar een split second kort: 1/60 tot 1/500 seconde – dát is genoeg voor een gestoken scherpe foto. Bewogen foto’s gooi je meestal weg, want met foto’s wil je het leven vast-leggen, beweging stil zetten. Beweging kun je benaderen met film. Film toont niet werkelijk beweging, maar wekt via 24 stills per seconde de suggestie ervan: oog en hersenen kunnen die 24 beelden per seconde niet meer afzonderlijk waarnemen. Wat er tússen die 24 beelden door gebeurde is voor altijd verloren…
Slapen
Als je slaapt is er nauwelijks beweging. Je ligt stil… bijna. Er is bijna geen leven te zien, alle leven speelt zich binnen in je af, onzichtbaar. In 1963 maakte Andy Warhol zijn eerste film, Sleep, met zijn vriend John Giorno in de (slapende) hoofdrol. Intrigerende paradox: een film van ruim vijf uur, waarin nauwelijks beweging te zien is, en die je als kijker ook bijna niet opmerkt – áls je er al in slaagt zo lang geconcentreerd te blijven kijken…
Knibbeler pakte het anders aan: hij liet zijn camera bijna zeven uur geconcentreerd en onophoudelijk kijken, met zichzélf in de hoofdrol. Geen moment ging verloren. De camera zag stilte, maar ook iedere kleine beweging, en legde die vast in één enkel beeld. Een bewogen beeld? Een beeld van bewegingen? In één oogopslag is álles zichtbaar, maar de chronologie van die bewegingen blijft verborgen.
Tonen en bekijken
Iemand ánders tonen tijdens zijn slaap is één ding. Jezélf laten zien terwijl je slaapt een ander. Zien wij hier een bewust geposeerd zelfportret, of de documentatie van een ‘performance’? Knibbeler: “Voor een portret kun je poseren, dat duurt hoogstens een paar seconden. Zeven uur lang poseren gaat níet, dan word je jezelf. Maar in deze foto ben ik zélf niet belangrijk, ik wilde zien hoe ver ik met fotografie kan gaan. Hoe slapen jullie eigenlijk?”
Ai! Impertinente vraag? Zouden wij ons willen laten bekijken terwijl we slapen? Je bloot geven? Ongemakkelijk! En hoe is het om nu wél naar Knibbeler te kijken? Ongemakkelijk? Hoevéél laat hij eigenlijk van zichzelf zien? Ongeposeerd, en dus zich zelf. En toch zien wij hem nauwelijks… Is hij het eigenlijk wel? Kijk zelf maar!
Sjoer Knibbeler: Logé
Het project Logé bestaat uit drie onderdelen:
- op de vloer van HET PLAFOND ligt een matras van 200 x140 cm); daarop wordt van bovenaf lifesize een foto geprojecteerd met een sluitertijd van bijna zeven uur die Sjoerd Knibbeler van zichzelf maakte in de nacht van 21 op 22 februari 2006, terwijl hij thuis op dat matras lag te slapen;
- op de grote winkelruit van HET PLAFOND wordt iedere dag een nieuwe print opgehangen van foto-opnamen met meer normale sluitertijd, die Knibbeler gedurende de looptijd van de presentatie iedere nacht tijdens zijn slaap thuis van zichzelf maakt met een surveillance camera;
- in de nacht van 24 op 25 juni 2006 zal Knibbeler logeren ín zijn installatie bij HET PLAFOND.
Kom kijken bij HET PLAFOND
HET PLAFOND kent geen vaste openingstijden, maar opent zich met een grote winkelruit naar het trottoir van de Gedempte Zalmhaven. De installatie van Sjoerd Knibbeler is dus dag en nacht te bekijken, maar het geprojecteerde beeld pas na het invallen van de duisternis optimaal zichtbaar worden: het zal geleidelijk opdoemen tijdens de slaaptijd. Kom dus ook dán eens kijken…
© Guus Vreeburg, 060603
Sjoerd Knibbeler
1981
geboren in Weert
2004
BA studie Media & Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam; major: filmstudies, minor: kunstgeschiedenis
2005
deelnemer zomerproject Re_Cultivation, SICE/ Sarajevo International Cultural Exchange; Sarajevo, Bosnië en Herzegovina
2006
studie Fotografie aan de Academie van Beeldende Kunst / Hogeschool voor de Kunsten Utrecht
Sjoerd Knibbeler woont en werkt in Amsterdam;
www.sjoerdknibbeler.com