De presentatie Hemelse Gewelven bestaat uit twee onderdelen, die onderling nauw samenhangen.
Geprojecteerd op het plafond een serie van 25 foto’s van gewelven,  koepels en andere bijzondere kapconstructies, en op de vloer daaronder een vloertekening uit lijnen in diverse kleuren tape, die hoofdlijnen uit de gewelven daarboven oppakken. Projecties en vloertekening samen omvatten een denkbeeldige kubus van 3,5 x 3,5 x 3,5 meter.
Tussen hemel en aarde dus, of: tussen aarde en hemel – en wij, u en ik, daar tussenin. HET PLAFOND wenst u prettige feestdagen en alvast alle goeds voor het nieuwe jaar 2013!

Willem M. Besselink en Willem Besselink

Hemelse Gewelven is een project van Willem M. Besselink en Willem Besselink – senior en junior, vader en zoon.
Willem ‘Wim’ M. Besselink senior (Rotterdam, 1941) is van huis uit psychotherapeut en filosoof. Thuis, in Nijmegen, is hij actief als pedagoog, therapeut en raadgevend filosoof. Daarnaast is hij tegenwoordig vooral reiziger, ja wereldreiziger, én enthousiast amateurfotograaf – hij fotografeert mensen in hun omgeving, én historische en eigentijdse architectuur.
Willem Besselink junior (Venray, 1980) is beeldend kunstenaar. Gestart met een studie Theatervormgeving in Groningen, studeerde hij in 2006 af aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam in Autonome beeldende kunst. De laatste jaren exposeert hij met grote regelmaat, onder andere bij Galerie Frank Taal. Daarnaast is Willem Besselink in Rotterdam ook actief als architectuurgids.

Die belangstelling voor architectuur delen beide Besselink’s – net trouwens als een fascinatie voor structuren en patronen, en een liefde voor kunsten en cultuur. Daaruit ontstond het plan om ooit eens gezamenlijk te exposeren: dat resulteert nu in de presentatie Hemelse Gewelven.

Hemelse Gewelven

Uitgangspunt van de presentatie Hemelse Gewelven zijn 25 foto’s van gewelven, koepels en kapconstructies. Romaans en Gotiek, Barok, Jugendstil en Hi-Tech Modernisme; veel kerken en kathedralen, maar ook een enkele tempel, een glaspaleis, een vliegveld, een museum. Al die architecten – hoe uiteenlopend ook – hebben de kans gegrepen om boven de ruimte die ze eigenlijk moesten bouwen eens flink uit te pakken. Daarmee trekken ze onze blik omhoog, naar de onbereikbare ‘ruimte boven je hoofd’, waar je niet bij kunt, waar je alleen maar naar kunt kijken. On-aards van sfeer, on-werkelijk perfect en schijnbaar los van zwaartekracht en quasi gewichteloos. In de foto’s die Willem Besselink maakte valt de regelmaat van die constructies op. Die zijn vaak heel symmetrisch opgebouwd, op cirkels en vierkanten en veelvouden daarvan. Daarboven spelen ook licht en kleur een bijzondere rol. Mede om de constructies zo licht mogelijk te houden is er vaak veel glas in verwerkt, vaak rondom. Daardoor kan het daglicht bijna ongehinderd naar binnen vallen, zonder dat er schaduwen vallen, zoals hier beneden. Opvallend ook is dat de architecten daar boven ook graag veel kleur toepassen, die extra briljant wordt door het zonnelicht. Op alle mogelijke manieren wordt het contrast aangezet met het zware grauwe donkere aardse van de wereld-beneden. Die koepels en gewelven en andere kapconstructies vertegenwoordigen een letterlijk en figuurlijk ‘verheven’ werkelijkheid – een die mooier is dan die waarin wij gewoonlijk rondlopen.

Willem M. Besselink – senior

Willem M. Besselink – senior – richt tijdens zijn reizen langs alle werelddelen zijn fotocamera niet alleen graag op mensen die hij daar ontmoet; dat resulteerde een paar jaar geleden in het fotoproject Oog in oog. Zijn reisdoelen laat hij vaak bepalen door bijzondere architectuur – oude en eigentijdse – die hij at the round earth’s imagined corners hoopt tegen te komen. Hij fotografeert gebouwen niet enkel van buiten, als object, maar liefst ook van binnen, als ruimte. “Een gebouw is voor mij als een grote sculptuur. Een normale sculptuur kun je eigenlijk meestal enkel maar van buitenaf bekijken, maar bij architectuur kun je ook naar binnen, en kun je dus van binnen naar buiten kijken, dat maakt een gebouw-als-sculptuur zo interessant.” Voor Hemelse Gewelven selecteerde hij uit zijn archief 25 foto’s; die getuigen van de gestructureerdheid, de regelmaat en de wiskundige perfectie die hij in architectuur zoekt en bewondert. Ook niet-gelovigen komen zo onweerstaanbaar in hogere sferen.
Door die foto’s nie

t simpelweg af te drukken en aan de wand te hangen maar ze in ontastbaar licht te projecteren op het plafond van HET PLAFOND komen die gewelven, koepels en bijzondere kapconstructies terug op de plek waar ze horen – boven je hoofd. Daar vloeien die 25 foto’s in statig tempo in elkaar over. In de compositie en uitsnede van de foto’s heeft de fotograaf rekening gehouden met het standpunt van de kijkers bij Het Plafond, buiten op het trottoir. Op één punt daar is de perspectivische illusie volmaakt. Het zware, donkere beton van het plafond van HET PLAFOND lijkt doorbroken en getransformeerd van plat vlak naar drie dimensies – vanaf de straat kijk je als het ware zó de hemel in… Als je vanaf een andere plek naar binnen kijkt – bijvoorbeeld door het zijraam – zie je dat de perspectieven vervormen.  Kijk zélf maar!

Willem Besselink – junior

Willem Besselink – junior – kiest een heel andere positie. Hij nam de foto’s van die ‘hemelse gewelven’ als uitgangspunt voor een tekening uit gekleurd tape op de vloer van de ruimte. De lijnen van die vloertekening heeft hij niet willekeurig zelf bepaald, noch zijn ze gekozen op basis van esthetische overwegingen. Als beeldend kunstenaar wil Besselink zich verre houden van het ál te persoonlijk-expressieve. Hij kiest er vaak voor, vorm te laten ontstaan op basis van gegevens, data, structuren en patronen die schuil gaan achter alledaagse processen: reizen die hij maakt, stromen voorbijgangers of auto’s op straat, de invulling van digitale iCal-agenda’s. Recentelijk maakte hij een spectaculaire ruimtelijke installatie in het IK-paviljoen in Oost Souburg bij Vlissingen op basis van 19 categorieën van gegevens die hij gedurende 19 dagen verzamelde naar aanleiding van zijn verblijf daar – hij registreerde onder andere zijn hartslag en bloeddruk, hoeveelheden gebruikte energie (gas, water, elektriciteit), hoeveelheden eten en drinken, en afval daarbij (vuilnis, urine en ontlasting), aantallen dagelijkse sigaretten en mails, etcetera. Door die gegevens om te zetten in grafieken ontstaat als vanzelf ‘vorm’: een driedimensionale tekening uit dunne alu-strips, die bijna als architectuur om de bezoekers heen wervelt.
Met zijn bijdrage aan Hemelse Gewelven voor HET PLAFOND pakt Besselink in zekere zin een reeks vloertekeningen op die hij jaren geleden maakte. Zo ontstond in 2005 Flurwege WdKA, waarbij hij de routes van willekeurige passanten door een hal van het Academiegebouw aan de Blaak observeerde en registreerde, en daarna die looprichtingen een-voor-een uitzette in gekleurd tape op de vloer van die ruimte.
Hier en nu maakt hij pal onder de projecties van de foto’s van de gewelven, koepels en kapconstructies op het plafond een vloertekening door van ieder van die foto’s een karakteristieke lijn te selecteren: een gewelfrib, een koepelbalein, het raster van een constructie. Hij reproduceert die op dezelfde schaal en maat, in dezelfde richting en oriëntatie op de betonnen vloer in diverse kleuren zelfklevend tape. Alweer worden subjectieve, al te persoonlijke overwegingen zoveel mogelijk uitgesloten.
Op het moment van schrijven is het resultaat van die procedure nog niet zichtbaar, enkel voorstelbaar. Hoeveel van de regelmaat en symmetrie van de foto’s erboven komt in deze tekening terug? In tegenstelling tot de ruimtelijkheid van de foto’s zal de tekening voornamelijk pla’ zijn, afgezien wellicht van een minimale suggestie van diepte daar waar lijnen van verschillende kleur elkaar kruisen. Ook belangrijk: de tekening is niet immaterieel – zoals de projecties – maar, hoe minimaal wellicht ook, toch materieel en reëel: glanzend tape op een doffe betonvloer. Ook al sta je buiten voor het raam zou je je kunnen voorstellen er overheen te lopen. Je staat dan in die tekening; ze ligt dan heel letterlijk aan je voeten – je kijkt er dus bovenop. Wat zou dát doen met je besef van zwaartekracht?

Willem M. Besselink en Willem Besselink – Hemelse Gewelven

Zoals gezegd: projecties en vloertekening samen vormen de presentatie Hemelse Gewelven. Als je beide onderdelen in samenhang bekijkt word je daartussen een denkbeeldige kubus gewaar van 3,5 x 3,5 x 3.5 meter – die maten zijn bepaald door de plafondhoogte ter plekke. Die kubus ís er natuurlijk niet echt: ze kan enkel ontstaan in onze verbeelding. Vanouds is de kubus – en in nog hogere mate de bol – symbool van volmaaktheid, van goddelijkheid, van hemels-heid. In heel veel godsdiensten komen kubussen en bollen voor als moduul voor tempels, kerken en andere plekken voor meditatie en bezinning.

HET PLAFOND hoopt dat in deze dagen iets van die rust en volmaaktheid afstraalt op bezoekers en voorbijgangers, en wenst u allen prettige feestdagen en alvast alle goeds voor het nieuwe jaar 2013!

Biografieën

Willem M. Besselink
1941     
geboren in Rotterdam
1958-1961  
studie Binnenhuisarchitectuur; Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs, Amsterdam
1968-2000      
studies Pedagogie, Psychologie en Filosofie
1963-2012 
actief als pedagoog (Diever), psychotherapeut (Venray) en therapeut-seksuoloog (Nijmegen)
2009  
project Oog in Oog / Face to Face – fotoboek
2013
De kunst van het reizen – fotoboeken

Willem M. Besselink woont en werkt in Nijmegen; website

Willem Besselink
1980
geboren in Venray
2000-2002  
studie Theatervormgeving; Academie Minerva, Groningen
2003-2004
studie Wiskunde; Humboldt Universität, Berlin
2004-2006
studie Autonome beeldende kunst; Willem de Kooning Academie, Rotterdam
2006
winnaar Drempelprijs van de Gemeente Rotterdam
2012 (t/m 30 dec)
expo 6500 : 1 (solo); IK paviljoen, Oost Souburg
2013 (5 t/m 10 feb)
expo Art Warehouse (groeps); Fenixloodsen, Rotterdam (ttv Art Rotterdam 2013)
2013 (28 feb t/m 6 apr)
expo Profiler (solo); Galerie Frank Taal, Rotterdam

Willem Besselink woont en werkt in Rotterdam; website