Categorie: HET PLAFOND

Toine Horvers
Names: Orbit, axial, coronal and sagittal sections
permanent

Toine Horvers: Oog voor Het Oog

Op het moment dat U dit leest, geeft U niet alleen uw ogen de kost, maar U gebruikt ook uw hersens, in de meest letterlijke zin: iets zien (onderscheiden, lezen, begrijpen, etc) kun je pas nadat de waarnemingen die het oog doet in de hersenen opgeslagen, verwerkt en geïnterpreteerd zijn. Pas dan en dáár, en door de samenwerking van ogen en hersenen vormt zich het beeld van wat we zien.
Wie regelmatig de activiteiten bij Het Plafond gevolgd heeft herinnert zich wellicht de klank-installatie Names, axial sections of the brain, die hier van oktober 1997 t/m januari 1998 te zien was, en vooral: te horen – destijds een werk van de Rotterdamse kunstenaar Toine Horvers (Loon op Zand, 1947). Na de hersenen toont Horvers nu het oog in de ruimte van HET PLAFOND, waar zich ook de werkplek bevindt van waaruit ik onder het motto Het Oog als kunsthistoricus actief ben, en waar ik nu deze tekst schrijf.

Het menselijk oog in secties

Het menselijk oog: het ziet er amandel-vormig uit, of als een spleetje, of rond als je grote ogen opzet. Dát is enkel de verschijningsvorm, maar fysiologisch gezien is het oog een bol van 2 à 3 cm in diameter. Zó zíe je het oog alleen bijna nooit, mag je althans hopen. Tenzij je in anatomische atlassen kijkt. Daarin wordt het hele menselijk lichaam, en dus ook het oog, als een bouwwerk in kaart gebracht – door middel van secties, dwarsdoorsneden langs drie assen: axiaal, horizontale sneden langs de lengte-as van het lichaam; sagittaal, vertikale sneden van links naar rechts; en coronaal, ook vertikaal maar dan van voor naar achter. Afhankelijk van de complexiteit van het betreffende gebied wisselen de onderlinge afstanden; hier, voor het oog, schuift iedere snede 2 à 3 millimeter verder. Dit anatomisch snijden in het oog heeft niets van de horror van het beroemde scheermes-in-het-oog uit de film ‘Un Chien Andalou’ (Buñuel/Dali, 1929). In een anatomische atlas staan al die sneden … Lees Meer

Paul Cox
alles draait
25 september t/m 31 december 1999

Alles draait

Het beeld alles draait stáát niet – het hangt. Twee haken in het plafond torsen een staalkabel, waaraan een metalen cylinder hangt, waaromheen een kruis van kokerbalken met een spanwijdte van ruim vier meter – door een elektromotor aangedreven – zacht zoevend langzaam ronddraait – hoog boven je hoofd. Vanaf de balk-uiteinden – het éne ophangpunt blijkt in vieren vertakt – draaien vier beelden mee: een ouderwetse kermis-caroussel gevangen in een video-monitor; vanonder lappen lood – een gipsen narre-figuur achterstevoren op een gipsen zwijntje; en twee maal het beeld zélf en zijn omgeving: één keer bespied door een draaiend bewakingscamera’tje dat, vanonder een tweede bundel lood, real-time digitale beelden stuurt naar een tweede monitor; en één keer via een om zijn as draaiend hol-bol spiegelend prisma dat de omgeving – de kijker incluis – vangt, en vervormt.
Al dit draaiend draaien – soms op ooghoogte, soms daarboven, soms daaronder – wordt tot één golvende beweging, die nergens de vloer raakt: alles zweeft. Lood-zwaar, maar tóch: zweven.

Alles zweeft

Een beeld als een malle-molen, waarin alles glittert en spiegelt, waarin je – als de nar op het zwijntje – deinend je rondjes draait: alles wat je ziet wordt vervormd, en vluchtig. Wie enkel toekijkt ziet wellicht vooral het doel-loze van die einde-loze beweging, maar voor wie meedraait is het meestal een hilarische ervaring – de extase van het wég-uit-het-hier-en-nu – al is het ook maar voor éventjes.
De cirkel – oeroud zinnebeeld van eeuwigheid, van volmaaktheid, van leven – spiegelingen en reflecties, en daarmee het kijken van hier-naar-daar: allemaal elementen uit eerder werk van Paul Cox, zoals bv Revolving Doors (1993), in bezit van Museum Boijmans Van Beuningen, en Glas / Glas / Glas (1996), dat tot voor kort bij het museum voor de deur stond.

Alles beweegt

alles draait dateert uit 1998, en was al eerder te zien, op andere locaties, in andere situaties: onder de gotische gewelven van de Oude Kerk in Amsterdam, daarna omarmd door de elegant-cylindrische erker van de Rotterdamse Schouwburg, en nog onlangs … Lees Meer

Terry van Druten
Damp en straling
29 mei t/m 19 september 1999

“I’ve looked at clouds from both sides now
from up and down
and still, somehow
it’s clouds’ illusions I recall,
I really don’t know clouds at all…” (Joni Mitchell)

“Door dingen te vergelijken leer je ze kennen. Een stoel is geen tafel, een boom is geen huis, een ster is geen maan.
Vanuit onze wereld, onze schaalverdeling, blik ik naar buiten. Via dingen van een ander formaat, groter of kleiner, kijk ik naar mezelf.
De mens is geen god en de mens is geen poppetje.” (Terry van Druten, 19 mei 1999)

De Rotterdamse kunstenaar Terry van Druten maakte voor HET PLAFOND het werk Damp en straling: een platte, helderwitte vorm – formaat surfplank, maar veel volumineuzer, en met een onregelmatig wolkend oppervlak – balanceert op een hoge zuil-achtige sokkel, hoog genoeg om er onderdoor te lopen en er van onderaf tegenaan te kijken; van bovenuit zwaait gekleurd licht. Damp en straling ligt, tussen zuil en lichtbundels, in de halfway-zone tussen vloer en plafond.

Terry van Druten – vorm-vast | materiaal-loos?

Van Druten (Apeldoorn, 1975) is vierdejaars-student Autonome Kunst aan de Willem de Kooning Academie aan de Blaak in Rotterdam – in juli aanstaande doet hij eindexamen. Ik ontmoette Van Druten en zijn werk voor het eerst tijdens een presentatie in de hal van de academie, afgelopen januari: klauterend op een keukentrap kwam je oog in oog met een menigte uit kleurige boetseerklei levensecht geknede poppetjes (oa Sinterklaas, Madonna, en Bill & Monica) bovenop een metershoge, ruwhouten bok – een propellor-vorm uit witte stippen (ook klei, of toch kauwgom?) op een vloertje trottoirtegels verwees, vertelde Van Druten, naar een bacterie op het moment van deling – daarnaast, op een wand, een wirwar van kleurige kleistippen in een pointillistisch patroon: bij nader inzien inderdaad een enorm uitvergrote Christus-kop.
In gesprekken met hem gaat het steeds over de begrippen groot en klein, en de relativiteit ervan: gemeten aan wát noem je iets groot en/of klein? Het inzicht dat alle dingen, en ook alle menselijk handelen en oordelen vanuit enig perspectief … Lees Meer

Victor Elberse
[titel volgt]
.. december 1998 t/m … 1999

[tekst volgt]

Victor Elberse

1963
geboren in …
1982-1985
studie Schilderen, tekenen en grafiek; Academie Sint Joost, Breda
1985-1989
studie Schilderen, tekenen en ontwerpen; Willem de Kooning Academie, Rotterdam

Victor Elberse woont en werkt in Rotterdam; www.victorelberse.nl

 … Lees Meer